بررسی مهرواره از زبان دبیر آن
برگ برنده فعالیت‌های سازمان تبلیغات اسلامی در ماه رمضان ۱۴۰۰ مهرواره «محله همدل» بود. مهرواره ای که جریان عظیم همدلی در میان مردم برای حل مشکلات را حتی در دوردست‌ترین روستاهای ایران به راه انداخت. محله همدل نه یک کمپین که یک اتفاق ملی را رقم زد. اما این طرح ملی چطور رقم خورد؟ ایده آن از کجا شکل گرفت؟ این سؤالات و واکاوی مهرواره محله همدل در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام «رضا غلامی» دبیر مهرواره مطرح شد.
ماجرای راه‌اندازی محله همدل چه بود؟
این اولین سؤالی بود که در یک گفت‌وگوی خودمانی با دبیر مهرواره محله همدل از ایشان می‌پرسیم. حجت اسلام «رضا غلامی» می‌گوید: «مجموع چند مسئله آن مهرواره را رقم زد. فضای کلی جامعه‌مان که به‌واسطه ناکارآمدی دولت و مشکلات اقتصادی، همراه با یاس و ناامیدی است. عده‌ای می‌گویند دیگر نمی‌شود کاری کرد و اوضاع درست نمی‌شود. عده‌ای می‌گویند شاید اوضاع بهتر شود و مسائل را به دولت آینده گره می‌زنند، اما حواسشان نیست که دولت جدید آن‌قدر مشکلات کلی و کلان دارد که احتمالاً وقتی برای پرداختن به ریزترین و جزئی ترین مشکلات را ندارد. مسئله دوم مسئله انتخابات بود. لازمه مشارکت خودباوری ملی و امید و اعتماد و نشاط اجتماعی است».
مطالبه رهبری و تواصی و شکل‌گیری محله همدل
مطالبه رهبری سومین موضوعی بود که دغدغه همه مسئولان سازمان تبلیغات بود و منجر به طراحی مهرواره محله همدل شد. غلامی می‌گوید: «رهبری اول فروردین گفتند مشکلات با همدلی مردم قابل‌حل است و هر جا مردم پای‌کار آمدند مشکلات برطرف شده است. ایشان موضوع تواصی به‌حق و صبر را مطرح کردند. همه این مسائل و موضوعات در شرایطی مطرح شد که ۱۴ ماه است کرونا کشور را درگیر کرده و علاوه بر به هم ریختن فضای روحی و روانی جامعه انبوهی از مشکلات اقتصادی برای قشر ضعیف به وجود آمده است. این اتفاقات هم‌زمان بود با تعطیلی جسته‌گریخته مساجد در این مدت و ما باید کارکرد مساجد را با روش دیگری بازطراحی می‌کردیم تا ارتباط میان مردم و روحانیون تقویت شود. همه این دغدغه‌ها منجر به طراحی مهرواره ای شد به نام محله همدل».
این تعداد از مشارکت برای خودمان هم باورنکردنی بود
هر فرد، هر کنشگر اجتماعی اگر این توانایی را در خودش می‌بیند که یک یا چند مسئله و مشکل اطراف خودش را با کمک اهالی محله و دوروبری‌هایش حل کند وارد میدان شود و عدد یک را به سامانه ۵۰۰۰۱۷۵ ارسال کند. این خلاصه‌ای از مهرواره محله همدل است. دبیر مهرواره ادامه می‌دهد: «مردم در مهرواره محله همدل ثبت‌نام می‌کنند. لینک ثبت‌نام برایشان ارسال می‌شود. بعد از ثبت‌نام از طرف سامانه پیام داده می‌شود که اگر در فرآیند حل مسئله نیاز به مشاوره داشتید با شماره ۰۲۵۹۱۰۰۹۶۵۰ تماس بگیرید. ما خودمان باورمان نمی‌شد. یک حدودی از مشارکت مردم را پیش‌بینی می‌کردیم، اما راستش را بخواهید تصور این حجم از استقبال از مهرواره محله همدل را نداشتیم».
ماجرای محله همدل و شبکه راهیاری بنیاد هدایت
استقبال مردم در استان‌ها قابل پیش‌بینی نبود. این را غلامی می‌گوید و از برگ برنده‌ای صحبت می‌کند که در این راه به کمک مهرواره آمد«ما برای معرفی مهرواره به مردم کار را در دو بخش شروع کردیم. یک بخش تبلیغات از طریق رسانه ملی و فضای مجازی و سایت و پایگاه‌های خبری بود اما آن بخشی که در استان‌ها توانست ظرفیت مردمی را برای حل مشکلات و ثبت‌نام در محله همدل احیا کند، شبکه راهیاری استانی بنیاد هدایت زیرمجموعه سازمان تبلیغات بود. سازمان تبلیغات در سراسر کشور بیش از چهارصد راهیار منطقه‌ای، استانی و شهرستانی مشخص کرده است که فعالیت‌های امامان مساجد را از طریق این شبکه، هدایت و راهبری می‌کنند. شبکه راهیاری موفق شد کنشگران میدان را توجیه کند. ده روز اول آغاز مهرواره برای ما حیرت‌انگیز بود. هم‌زمانی فعالیت شبکه راهیاری استانی و تبلیغات مهرواره باعث شد مشارکت مردم شتاب بیشتری به خودش بگیرد».
رأی‌گیری چگونه انجام می‌شود؟
«از میان همه شرکت‌کنندگان در مهرواره از هر ۲۰۰ هزار نفر در شهرستان یک سهمیه، ۵۰۰ هزار نفر دو سهمیه و ۱ میلیون نفر به بالا سه سهمیه، وارد مرحله استانی می‌شوند. دو شورا برای داوری در سیر مراحل مسابقات تشکیل می‌شود که یکی شورای انتخاب نام دارد و وظیفه آن اولویت‌بندی مسئله است و دیگری شورای داوری است که داوری محله‌هایی را که به مرحله استانی راه پیدا می‌کنند بر عهده دارد. در مرحله شهرستانی ۷۰ درصد رأی داوران و ۳۰ درصد رأی مردمی، مرحله استانی ۵۰ درصد رأی داوران و ۵۰ درصد رأی مردمی و مرحله ملی ۳۰ درصد رأی داوران و ۷۰ درصد رأی مردمی است. به سه گروه برگزیده طرح ملی هم ۲۰۰ میلیون تومان جایزه نقدی داده می‌شود». این خلاصه‌ای از مراحل داوری است که دبیر مهرواره توضیح می‌دهد.
داوری به سبک عصر جدید و حضور همدلان در تلویزیون
چرا معیار انتخاب برترین‌های محله همدل در هر مرحله افزایش پیدا کرد و از ۳۰ درصد بخش شهرستانی به ۷۰ درصد بخش ملی رسید؟ غلامی می‌گوید: «ما یک لایه تبلیغی را طراحی کردیم که گروه‌ها برای برگزیده شدن مشکلی که برطرف شده را در میان مردم تبلیغ کنند، حل مشکل توسط مردم دهان‌به‌دهان بچرخد و تبدیل به گفتمان شود. در مرحله داوری صداوسیما هم پای‌کار محله همدل می‌آید. هر فرد یا گروهی که در کمپین محله همدل شرکت کردند یک کد یکتا می‌گیرند و با ارسال کد یکتا مردم به آن‌ها رأی می‌دهند. در لایه ملی، ۹ طرح برگزیده می‌شود. حالا این ۹ نفر به رسانه می‌آیند و در مورد طرحی که ایده خودشان و مردم محله بوده و به‌واسطه همدلی‌شان مشکل را برطرف کردند تبلیغ کنند و حالا مردم به آن‌ها رأی بدهند. از شروع مهرواره تا آخر ماه رمضان تمرکز جدی ما بر اطلاع‌رسانی، تبیین مهرواره بود. بعد از پایان ماه رمضان و تا ۲۰ خرداد تمرکز ما بر بحث هویت بخشی و ضریب رسانه‌ای محله همدل است».
مسئولان هم پای‌کار محله همدل آمدند
محله همدل مسئولان را هم پای‌کار آورد. این را دبیر مهرواره محله همدل می‌گوید و ادامه می‌دهد: «یک سری از مسئولان سازمان‌ها واداره‌ها وقتی فهمیدند طرح محله همدل در حال اجرا است، اعلام کردند ما هم تسهیل گری و کمک می‌کنیم. مثلاً در سمنان مدیرکل یکی از سازمان‌ها گفت برای حل مشکلات هرکجا که به مانع اداری یا مشکلی برخورد کردید ما تعامل می‌کنیم و موانع را از پیش پایتان برمی‌داریم».
چرا مهرواره در تهران کمرنگ بود؟
با وجود جمعیت قابل‌توجه تهران و مشکلات و آسیب‌های اجتماعی که در آن وجود دارد و قابلیت حل مشکلات توسط مردم هم مشاهده می‌شود اما مشارکت تهرانی‌ها در مهرواره قابل‌توجه نبود. چرا؟ این سؤال را در گفت‌وگو با دبیر پویش مهرواره همدل مطرح کردیم. حجت‌الاسلام غلامی می‌گوید: «متأسفانه هویت محله‌ای در تهران کمرنگ شده است، از طرف دیگر بنیاد هدایت شبکه راهیاری قوی در تهران ندارد. بار تبلیغی مهرواره محله همدل در استان‌ها با شبکه راهیاری بود. در تهران این مسئله کمرنگ بود و نتوانستیم موفق شویم».
کرمانی‌ها پیشتاز حل مسئله
جالب است بدانید از میان همه استان‌های شرکت‌کننده در مهرواره محله همدل، کرمانی‌ها در حل مسئله پیشتاز بودند و رتبه اول را به خودشان اختصاص دادند. رتبه دوم در حل مشکلات به استان اصفهان و رتبه سوم به استان خوزستان اختصاص دارد.
وام اشتغال بنیاد علوی به برگزیدگان
بنیاد علوی وابسته به بنیاد مستضعفان هم پای‌کار محله همدل آمده و اعلام کرده که به همه برگزیدگان مهرواره محله همدل در سطح شهرستان، استان و ملی وام‌های اشتغال ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلیون تومانی پرداخت می‌کند.
در دیگر رسانه ها:
